W październiku aż roi się od wystaw!
Obieg po Sztuce Współczesnej to comiesięczny przegląd wystaw i wydarzeń odbywających się w polskich miastach. Zaglądamy do galerii sztuki, muzeów, centrów kultury - co czeka nas w tym miesiącu?
Wybierz miasto i eksploruj sztukę w październiku!
- Bielsko-Biała
- Bydgoszcz
- Elbląg
- Gdańsk
- Jelenia Góra
- Kalisz
- Katowice
- Kielce
- Kraków
- Lublin
- Łódź
- Olsztyn
- Poznań
- Radom
- Słupsk
- Szczecin
- Toruń
- Warszawa
- Wrocław
- Zielona Góra
Bielsko-Biała
Galeria Bielska BWA
Wystawa: Tomasz Kulka – Piramida głupców
1.09.2023 - 8.10.2023
Kurator: Jacek Sosnowski
Po dwóch latach od zdobycia Grand Prix 45. Biennale Malarstwa Bielska Jesień 2021 za tryptyk „Game over”, przedstawiający monumentalną wizję końca antropocenu, Tomasz Kulka zaprezentuje w Galerii Bielskiej BWA swoje najnowsze obrazy na wystawie pt. „Piramida głupców”. Kuratorem wystawy jest Jacek Sosnowski.
Jacek Sosnowski:
Tomasz Kulka daje widzom narzędzia do postrzegania rzeczywistości jako złudzenia, pod którym kryje się przerażająca prawda o tym, jak bardzo chcemy aby światem rządziły reguły, nawet jeżeli są one dla nas bezlitosne, i jak bardzo one nie istnieją.
Tomasz Kulka, AQUARIUS, 2022, tempera jajowa na desce
Wystawa: Patrycja Orzechowska – Rzeczy, które się wycofują
1.09.2023 - 8.10.2023
Kuratorka: Anna Mituś
Wystawa Patrycji Orzechowskiej prezentuje zrealizowane w ostatnich czterech latach rzeźby, obiekty i instalacje, będące wynikiem fascynacji artystki światem materialnym oraz życiem rzeczy, a także czerpania z doświadczeń teatru przedmiotu. Kuratorką wystawy jest Anna Mituś.
Anna Mituś:
Ta wystawa będzie o nas o tyle, o ile będzie o obiektach, które w jakimś stopniu, jako ludzie, powołaliśmy do życia. Przede wszystkim jednak będzie o „ciemnej stronie” rzeczy. Tej, która wycofuje się z relacji z człowiekiem. Jest, nawet jeśli nas by nie było.
Patrycja Orzechowska, SZATAPY, 3 obiekty, 2020–2023
Bydgoszcz
Galeria Miejska BWA
Wystawa: Malować i jeszcze raz malować
05.09.2023 - 12.11.2023
kuratorka: Karolina Rybka
Malować i jeszcze raz malować to monograficzna wystawa nieżyjącego już artysty – Leona Romanowa. Jest to chronologiczny zapis twórczości, pokazujący jego wszechstronną działalność artystyczną w Bydgoszczy. Prace Romanowa przyciągają uwagę swoją kompozycją, światłem i kolorystyką. Artysta wypracował sobie swój charakterystyczny sposób przedstawień malarskich.
Więcej informacji na naszej stronie:
Leon Romanow, Pejzaż III, technika mieszana, płyta pilśniowa, 65x82 cm
Wystawa: Anna Bochenek. Hereditas Signa
05.09.2023 - 22.10.2023
kuratorka: Karolina Pikosz
Anna Bochenek tworzy system malarskich znaków, odwołując się do własnych doświadczeń, za punkt wyjścia biorąc odczuwanie zastanych miejsc. Przekłada mięsistość i fragmentaryczność tego odczucia na zespół kompozycji, posiadających autonomię, a zarazem uniwersalnie wpisujących się w sposób funkcjonowania pamięci.
Patrząc na te obrazy, można odnaleźć własne, indywidulane doświadczenia. Autorka jedynie sugeruje kierunek poszukiwań, reszta dzieje się już w odbiorcy. Obcowanie z malarstwem Anny jest jak swobodna rozmowa, w której istnieje niezawłaszczona przestrzeń współodczuwania, przestrzeń na odnalezienie własnych punktów odniesienia i wyrażenie ich. Z poszanowaniem bogactwa i nasycenia malarskiego języka oraz ciszy i roli nieobecności.
Anna Bochenek, z cyklu Partytura barw, 2022, olej,100x100 cm
Elbląg
Galeria EL
Wystawa: NOMADE BIENAL POLAND 2023 – „BESTIA W OGNIU”
8.09.2023 – 26.11.2023
kuratorzy: Victor Hugo Bravo (Chile), Hernán Pacurucu C (Ecuador), Arkadiusz Sylwestrowicz (Poland), Maciej Olewniczak (Galeria EL, Poland)
kuratorzy sztuki video: Santiago Rueda (Colombia), Francis Naranjo ( Gran Canaria, Spain), Monjur Ahmed (Bangladesh), Miguel Angel (Chile)
NOmade Bienal Poland 2023 – „Bestia w ogniu”, to międzynarodowa wystawa sztuki współczesnej, podczas której artyści i artystki stworzą swoje dzieła, wychodząc poza mury galerii sztuki. Zaproszeni do projektu to wybitni i doświadczeni artyści oraz kuratorzy z Ameryki Południowej, Europy i Azji realizujący swoje dzieła in-situ, w odniesieniu do aktualnych i znaczących problemów otaczającej rzeczywistości. Taki dobór twórców daje szerokie spektrum możliwości innego, acz świeżego i kulturowo odmiennego spojrzenia na sztukę współczesną, prezentowaną w przestrzeniach ogólnodostępnych.
W ramach wystawy powstaną instalacje interaktywne, performance’y i inne dzieła dostępne szerokiej rzeszy odbiorców, zarówno w średniowiecznych murach Galerii EL, jej dziedzińcu, jak i w przestrzeni publicznej. Jest to pierwsza europejska odsłona działań artystycznych podjętych przez Arkadiusza Sylwestrowicza i Tomasza Matuszaka w Chile i Ekwadorze w 2018 roku, we współpracy z kuratorami Hernanem Pacurucu i Victorem Hugo Bravo – twórcami Biennale NOmade. Działania miały charakter pracy konfrontacyjnej artystów południowoamerykańskich z artystami z całego świata, w odniesieniu do aktualnych problemów w sztuce. Głównym zadaniem projektu NOmade Bienal Poland 2023 – “Bestia w ogniu” jest propagowanie sztuki współczesnej, nie zawsze łatwej w odbiorze. Zadanie zakłada interdyscyplinarne działania, performance’y, stworzenie obiektów, rzeźb i instalacji, podczas których będzie można zobaczyć „na własne oczy” cały proces twórczy, jednocześnie w nim uczestnicząc. Artyści również będą angażować społeczność lokalną i osoby niebiorące dotychczas udziału w życiu kulturalnym.
plakat wystawy
Wystawa: Fotoplastyka, Halina Różewicz-Książkiewicz
21.09.2023 - 19.11.2023
kuratorka: Joanna Mierzejewska
7 lat pracy artystki dla „Fotoplastyki” zaowocowało wykonaniem przez nią ponad 1000 projektów reklam. Reklamy te projektowane były dla różnych instytucji, sklepów czy przedsiębiorstw, a tematyką obejmowały praktycznie cały obszar życia ówczesnego człowieka. I tak na wystawie zobaczymy m.in.: projekty i wzory reklam, które dotyczyły: gastronomii, produktów spożywczych, odzieżowych, galanteryjnych, gospodarstwa domowego, sportowych, drogeryjnych, biurowych, komunikacji, bezpieczeństwa drogowego czy ogólnie zasad BHP. Zobaczymy reklamy sklepów i przedsiębiorstw takich jak: PSS Społem, MHD (Miejski Handel Detaliczny), PDT (Powszechne Domy Towarowe), Gallux, MPK (Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne), WPHM (Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Handlu Meblami), Orbisu, OZG (Okręgowe Zakłady Gastronomiczne), które w większości są już tylko wspomnieniem, a ich skróty trudno rozszyfrować. Dlatego prezentowane na wystawie reklamy to swoisty zapis czasów, w których powstały, zarówno w formie graficznej jak i tekstowej.
plakat wystawy
Gdańsk
Gdańska Galeria Miejska
Wystawa: Dominika Gierszewska W OCZACH MI SIĘ TLI OD NOWA
13.10.2023 – 10.12.2023
kuratorka: Alicja Jelińska
W październiku w GGMie swoją pierwszą indywidualną wystawę zrealizuje Dominika Gierszewska, laureatka zeszłorocznych Najlepszych Dyplomów za pracę dyplomową pt. „Rozważania na temat uważności. Człowiek niskopodłogowy.”, którą obroniła na wydziale Intermediów poznańskiego Uniwersytetu Artystycznego .
Artystka tworząc instalacje z obiektów ready made oraz przy wykorzystaniu własnej poezji, bada mechanizmy indywidualnego spojrzenia na pejzaż miast.
Dominika Gierszewska, Zmyslone godziny, zdjecie dzieki uprzejmosci artystki
Wystawa: Fenomen falowca – geneza i recepcja ikony gdańskiego modernizmu
27.10.2023 – 21.01.2024
kuratorzy: Klaudiusz Grabowski, Andrzej Zagrobelny
Wystawa, której otwarcie planowanie jest na październik br., będzie starała się przybliżyć problem i złożoność postrzegania ikonicznego dla Gdańska dzieła architektury współczesnej. Pokazane na niej zostaną nie tylko projekty obiektów, w tym nigdy nie publikowana pierwsza koncepcja falowców, pozyskana ze zbiorów architektki pani Danuty Olędzkiej, liczne zdjęcia, fotosy, pocztówki a także dzieła sztuki, których twórcy nie mogli przejść obok intrygujących, „pofalowanych” budynków obojętnie.
pocztówka ze zbiorów Klaudiusza Grabowskiego
Jelenia Góra
BWA Jelenia Góra
Wystawa: Teresa Kępowicz - Obrazy wybrane
6.10.2023 - 20.11.2023
Wystawa o charakterze retrospektywy. Zaprezentujemy prace z każdego okresu w twórczości artystki. Joanna Ciesielska pisze, że Teresa Kępowicz „niemal wszystkie obrazy jakie namalowała dedykowała miejscom jej najbliższym – Karkonoszom, a także ludziom tam mieszkającym, własnym wspomnieniom z dzieciństwa i snom, zakotwiczonym w pejzażu tych gór”.
Teresa Kępowicz - urodziła się w Karpaczu. Dziś mieszka w mieście swojego urodzenia, w domu, który własnoręcznie zaprojektowała i ukształtowała. W latach 1979-84 studiowała na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu w pracowni doc. Mariana Wołczuka. Zajmuje się głównie malarstwem sztalugowym. W latach 2006 i 2012 otrzymała Nagrodę Marszałka Województwa Dolnośląskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury.
Więcej informacji
Kalisz
Galeria Kalisz
Wystawa: Opera Kaliska
7.09.2023 – 12.10.2023
Początki Grupy Nowolipie sięgają roku 1994, kiedy Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego zorganizowało przy Państwowym Ognisku Artystycznym w Warszawie zajęcia manualne, podczas których chorzy mogli dzięki lepieniu w glinie ćwiczyć ręce, znajdując przy okazji psychiczną odskocznię od problemów codzienności. Prowadzącym zajęcia został młody absolwent ASP w Warszawie – Paweł Althamer. Minęło trochę czasu i okazało się, że to, co powstaje, to już nie są miseczki czy aniołki. Althamer stał się znanym rzeźbiarzem, spotkania stały się okazją do rozmów o sztuce (o sztuce życia także), a lepienie zmieniło się w tworzenie. Podobnie jak Grupa stworzyła wspólnotę, także ich prace zaczęły być wspólnym dziełem. Paweł Althamer z premedytacją wprowadzał w życie swoją teorię, że „każdy jest twórcą, tylko niektórym trzeba pomóc to odkryć”. W 2005 roku formalnie zaistniała Grupa Nowolipie, do której – na krócej lub dłużej – dołączało wielu młodych (i nie tylko) artystów, wolontariuszy czy po prostu przyjaciół. Dołączyła też malarka Joanna Świerczyńska, współprowadząca z Althamerem zajęcia, wtedy też poszerzyła się paleta działań Grupy. Obecnie to także malarstwo, rysunek, performans. Niezmienna pozostaje formuła – każda praca jest efektem wspólnego działania. Coraz częściej też Grupa Nowolipie zaczęła wychodzić ze swoimi działaniami poza budynek Państwowego Ogniska Artystycznego.
Na wystawie, w głównej sali Galerii, prezentujemy cykl prac ceramicznych i rysunkowych z lat 2000-2023, wykonanych rękami uczestników Grupy Nowolipie oraz rzeźby Pawła Althamera.
W Galerii Pulsar prezentujemy trzy filmy Rafała Żurka poświęcone społeczności twórców, zgromadzonych wokół Państwowego Ogniska Artystycznego „Nowolipki”.
Z kolei wydarzenie performatywne „Opera Kaliska”, którego impulsem staną się działania Pawła Althamera i warszawskiej Grupy Nowolipie na terenie kaliskiego Parku Miejskiego, będzie próbą wcielenia w życie idei samego Althamera, że „każdy jest twórcą, tylko niektórym trzeba pomóc to odkryć”.
Na czas performansu Kalisz będzie polem artystycznych doświadczeń i prób, podejmowanych kolektywnie w jednym miejscu i czasie, dla których sceną staje się po prostu samo miasto. Do tej wspólnotowej zabawy Paweł Althamer zaprasza artystów z Kalisza, młodzież oraz wszystkich, którzy chcą wzbogacić „Operę Kaliską” swoimi różnorodnymi środkami wyrazu.
Paweł Althamer i Grupa Nowolipie, „OPERA KALISKA”, 2000-2023.
Katowice
Galeria BWA Katowice
Wystawa: historie nie(d)opowiedziane
22.09.2023 – 29.10.2023
kuratorka: Olga Kasztelewicz
Malują, rysują, rzeźbią, by komunikować się ze światem - wyrazić swoje przeżycia i lęki. Sztuka powstaje również tam, gdzie nikt jej się nie spodziewa - w sytuacjach ekstremalnych: w czasie wojny, w obozach, więzieniach i szpitalach. Chociaż twórcy art brut nie mają artystycznego wykształcenia ich prace są świadectwem ogromnych zasobów wyobraźni. Pokazują nie tylko bogactwo przeżyć, ale również talent. Po raz pierwszy w swojej historii Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach otworzy się na artystów nieprofesjonalnych. Czym różnią się od tych wykształconych twórców, którzy opuścili mury akademii sztuk pięknych?(…)
Na wystawie zostaną zaprezentowane prace trzech twórców już rozpoznawalnych w świecie „sztuki surowej”. Każdy z prezentowanych to indywidualność. Sztuka jest dla nich formą komunikatu, pomaga duchowo wyzwolić się z udręk i męczarni, daje poczucie sprawczości i spełnienia. Wszystkie prace są ściśle związane z osobą twórcy i jego bardzo osobistą historią. Artyści posługują się uproszczonymi formami, często zdeformowanymi przedstawieniami postaci, balansując na granicy abstrakcji i figuracji. Sztuka jest dla nich koniecznością, jedyną drogą do wyrażenia historii przeżytych, ale jeszcze nie do końca zrozumianych i nieopowiedzianych, na które wcześniej nie było duchowej i fizycznej przestrzeni. Ale również historii niedopowiedzianych, bo wewnętrzny świat artysty jest przecież nieprzewidywalny i pozostaje dla nas tajemnicą.
opowiedziane,-artysta-krzysztof-majewski.jpg)
artysta: Krzysztof Majewski
Wystawa: „Koolekcja” – wystawa prac z kolekcji Galerii BW
2.09.2023 – 29.10.2023
„Koolekcja” to wystawa prezentująca wybrane dzieła wybitnych artystów ze zbiorów Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, opowiadająca nie tylko o przemianach formalnych, tak ważnych w sztuce drugiej połowy XX wieku, ale przede wszystkim o historii tematów i zagadnień, które fascynowały wówczas twórców.
Wybór składający się z obrazów, grafik, rysunków i fotografii, to również archiwum dokumentujące partnerstwa, współprace, festiwale i wydarzenia, które miały miejsce w Galerii Sztuki Współczesnej BWA, a wcześniej Biurze Wystaw Artystycznych, w ostatnich dziesięcioleciach. Poszczególne dzieła pojawiały się w magazynach galerii, jako wyrazy wdzięczności i przyjaźni, inne jako nagrody w ramach Triennale Grafiki Polskiej i innych konkursów, a niektóre trafiały do BWA jako dary ofiarowane po śmierci artystów przez ich spadkobierców.
Ich prezentacja w formie wystawy jest sposobem wizualizowania historii galerii przez pryzmat relacji z twórcami i innymi instytucjami. Tworzy barwny obraz środowiska artystycznego skupionego niegdyś przy katowickim BWA.
Artyści: Jan Berdyszak, Edward Dwurnik, Jan Dutkiewicz, Janusz i Halina Eysymontowie, Stanisław Klimowski, Andrzej S. Kowalski, Zbigniew Libera, Heinz Mack, Zenon Moskwa, Roman Nowotarski, Rafał Pomorski, Ludwik Poniewiera, Marian Rak, Zdzisław Stanek, Tomasz Struk, Stefan Suberlak.
Heinz Mack, lata 90. XX w.
Galeria ASP w Katowicach
Wystawa: Niska okazała się również dokładność wykonania
6.10.2023 – 5.11.2023
„Niska okazała się również dokładność wykonania” − to fragment diagnozy, jaką Paweł Krzywdziak uzyskał w ramach jednego z testów uwagi i koncentracji, zwieńczonego opinią o przypuszczalnym występowaniu u badanego ADHD typu mieszanego. Wyobrażam sobie, że podobne sformułowanie, w ramach reklamacji lub mistrzowskiej reprymendy, mógł usłyszeć czeladnik praktykujący miedzioryt pod koniec XVI wieku. Chociaż obydwa zjawiska wydają się bardzo odległe, mają konkretną cechę wspólną, jaką jest jedna z miar służąca ich ocenie, czyli właśnie zdolność do koncentracji. W wypadku grafiki warsztatowej przekłada się ona na dokładność i jakość opracowywanej matrycy, która przez kilkaset lat pełniła bardzo określoną funkcję, jaką w dużym uproszczeniu była reprodukcja. W kontekście badań psychologicznych, miara koncentracji wskazuje natomiast na potencjalne trudności w funkcjonowaniu procesów poznawczych. Powszechność i występowanie obydwu fenomenów są równie nieproporcjonalna, co ich aktualność i bynajmniej nie chodzi tu odbieranie tradycyjnym technikom graficznym znaczenia. Zmianie uległ paradygmat grafiki, który w miarę rozwoju technik reprodukcji obrazu unieważnił część jej roli, co paradoksalnie przyczyniło się do rozwoju i emancypacji tej dziedziny. Tak jak sztuka w ogóle, dzisiejszy miedzioryt, drzeworyt, akwaforta, litografia i inne techniki warsztatowe mogą, ale nie muszą służyć nikomu i niczemu konkretnemu. Przez kilkadziesiąt ostatnich lat korzystała z tego cała masa artystek i artystów w dużej mierze przykładających wagę do aspektów formalnych, będących charakterystyczną cechą tych specjalności.
Do pewnego momentu opis ten mógłby odpowiadać praktyce autora wystawy. W ramach zgłębiania istoty grafiki warsztatowej jako dziedziny sztuki, poddał się on żmudnemu, czeladniczemu procesowi pozyskiwania rzemieślniczej umiejętności rytownictwa, ostatecznie zakończonego testem w postaci obrony tytułu naukowego. Jednak dopiero kolejny egzamin, tym razem zakończony diagnozą lekarską, miał okazać się ważnym uzasadnieniem jego osobistych poszukiwań.
Patrzymy na efekty pracy artysty, ale także opowieść o tym, co doprowadziło go do ich osiągnięcia. Nie chodzi tu o uwznioślony proces, ale jak to w życiu bywa, wszystko co mieści się w spektrum pomiędzy oglądaniem freak fightów, a wymagającym specjalnych umiejętności rytownictwem. Potrzeba autentycznej ekspresji miesza się tu z poczuciem absurdu własnej działalności, a rozważania teoretyczne z przygotowywaniem obiadu, wielogodzinną kompulsywną pracą i natrętnym scrollowaniem czegoś w telefonie.
Pewne objawy ADHD rzeczywiście mogą wydawać się pożądane w dziedzinie sztuki, bo są nimi cechy takie jak wysoka wrażliwość, hiperskupienie, czy wyostrzona zdolność do
abstrakcyjnego myślenia, co brzmi trochę jak super moce, gdyby nie zwiększone ryzyko występowania towarzyszących im działań kompulsywnych, czasem autoagresywnych, realizowanych poprzez nieświadomy imperatyw mechanizmu samoregulującego. Paweł bada granice pomiędzy twórczym ukierunkowaniem swoich zachowań, a pracą ponad siły oraz kosztami, które mogą się z tym wiązać. Wynikiem tej analizy nie jest pretensja do stworzenia uniwersalnej metody twórczej, a raczej opowieść o gorączkowym procesie pracy nad poczuciem świadomości własnych ograniczeń.
Artworldowy mem krytykujący praktykę oddzielenia osoby twórczej od jej sztuki przedstawia zdjęcie sali operacyjnej wraz z podpisem: „Dwoje wykończonych lekarzy po 32 godzinnym zabiegu chirurgicznym oddzielenia sztuki od artysty”. Takie działanie jest możliwe, ale może wiązać się z powikłaniami w postaci kolejnego tekstu kultury wizualnej, zamkniętej w formalistycznym dyskursie coraz bardziej oderwanym od realiów otaczającej nas rzeczywistości.
zdjęcie z wystawy
Wystawa: POST GROWTH / PO WZROŚCIE
22.09.2023 - 30.10.2023
POST GROWTH jest zaproszeniem do przyglądania się naszej wspólnej przyszłości. Wydarzenie – wystawa stanie się jednocześnie pretekstem do refleksji nad przyszłością i laboratorium, w którym podejmowane są pytania takie jak: Jak długo możemy kontynuować wzrost gospodarczy? Jakie czynniki ideologiczne, społeczne i biofizyczne wywołują obecne kryzysy środowiskowe? Jakie działania są dostępne dla transformacyjnych praktyk i wyobrażeń, aby zapobiec załamaniu ekosystemu na dużą skalę?
Wystawa jest częścią projektu NEST (https://www.nestproject.eu/) realizowanego w ramach programu EU Horizon 2020 i wnosi świeże spojrzenie na problem ZASOBÓW w kontekście TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ.
plakat wystawy
Kielce
Muzeum Narodowe w Kielcach
Wystawa: POLSKI MĘŻCZYZNA 1910–2010
23.05 – 15.10.2023
kuratorka: Iwona Rajkowska
W okresie 1910–2010 sztuka nowoczesna w pełni zaistniała, rozwinęła i ugruntowała się w kulturalnej codzienności. Wystawa zaprezentuje ewolucję w przedstawianiu postaci mężczyzny w malarstwie i rzeźbie w danym okresie. Na ekspozycji będzie można zobaczyć przykłady zarówno śmiałej obrazowo czy kolorystycznie figuracji, jak i XX-wiecznego realizmu, w tym polskiego realizmu socjalistycznego (socrealizmu). Akcent położony zostanie na jakościach malarskich i rzeźbiarskich – przykłady rzeźby są tu szczególnie cenne, ponieważ prezentowana jest ona w kieleckim Muzeum niezmiernie rzadko. Podstawą selekcji prac są bardzo obszerne ikonograficznie kolekcje polskich muzeów, w rezultacie czego zostaną zaprezentowane wartościowe obiekty rzadziej do tej pory pokazywane czy publikowane.
Zbigniew Pronaszko, Portret Architekta, ok. 1919, olej, tektura, Własność Muzeum Narodowe w Warszawie
Muzeum Dialogu Kultur, oddział Muzeum Narodowego w Kielcach
Wystawa: Śląsk. Panorama Dziedzictwa
13.06 – 31.12.2023
Kurator: dr Paweł Grzesik
Ideą ekspozycji jest ukazanie Śląska w kontekście doświadczenia ciągłości oraz wspólnego dziedzictwa materialnego i kulturowego wielu pokoleń i epok historycznych. Przedstawione zostaną eksponaty ze zbiorów własnych oraz użyczone z innych placówek muzealnych i bibliotek, reprezentujące dziedzictwo zakładów rzemieślniczych i przemysłowych, instytucji kultury i nauki, uzdrowisk i osiedli robotniczych – m.in. szkło, ceramika, biżuteria, artystyczne odlewy z żeliwa, zabytki piśmiennictwa, drukarstwa i przemysłu.
plakat wystawy
Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, oddział Muzeum Narodowego w Kielcach
Wystawa: Imaginarium afrykańskie Henryka Sienkiewicza
25.04 – 29.10.2023
Kurator: Łukasz Wojtczak
Podróż pisarza do Afryki w latach 1890–1891 zbiegła się z apogeum kolonializmu europejskiego na tym kontynencie. Główne powody afrykańskich ekspedycji to przede wszystkim: pasja poznawcza, badania naukowe, szukanie inspiracji twórczych – dziennikarskich i literackich. W przypadku autora W pustyni i w puszczy wydaje się, że wszystkie te czynniki skłoniły go do podjęcia decyzji o podróży – trudnej, wymagającej dobrego zdrowia, układów i pieniędzy. Pokłosiem kilkumiesięcznego pobytu w Afryce są Listy z Afryki publikowane w „Słowie” od 31 stycznia 1891 do 27 lutego 1892 roku. Stanowią one bogate źródło dla badaczy. Na szczególną uwagę zasługują opisane przez Sienkiewicza formy działalności Europejczyków związane z ekspansją kolonialną: handel egzotycznymi towarami, ale także ludźmi, tworzenie struktur administracji – bezwzględnej, nastawionej na wyzysk tubylców, narzucanie własnych norm i praw kosztem łamania miejscowych systemów, korupcja, rozwijająca się propaganda kolonialna. Pisarz przekonał się, jak wyglądało agresywne zawłaszczanie i penetrowanie obcych terytoriów. Wskazał na groźne konsekwencje tych zjawisk dla Afrykańczyków. Na wystawie zostaną zaprezentowane dzieła malarskie, grafiki, fotografie, nawiązujące do poruszanych na ekspozycji wątków, miejsc i ludzi, ale także przedmioty codziennego użytku, związane z kulturą krajów, w których autor Trylogii gościł. Całość będzie opowieścią o skutkach szerzenia idei imperialnych na przełomie XIX i XX wieku.
fot. materiały prasowe
Kraków
Muzeum Narodowe w Krakowie
MNK Czapscy
Wystawa: Adam Marczyński. Liryzm i forma
29.09.2023 - 31.12.2023
Kuratorka: Anna Budzałek
Prezentacja ponad sześćdziesięciu prac z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie i Muzeum Sztuki w Łodzi przybliża moment krystalizowania się artystycznego credo Adama Marczyńskiego, gdzie cezurę stanowią lata 40. do połowy lat 60. XX wieku. Wystawa przygląda się twórczości powojennej artysty, która w kolejnych latach doprowadziła go do abstrakcji geometrycznej. To doskonała okazja skonfrontowania prac malarskich artysty z subtelnymi, wręcz poetyckimi rysunkami i znakomitymi monotypiami. Opowieść ta zamyka się na pracach przynależnych do nurtu abstrakcji geometrycznej.
Sztukę Marczyńskiego z tego okresu, w głównej mierze determinuje kolor i forma – jej dwa główne filary. To one w znacznej mierze wyznaczały myślenie artysty o sztuce i kosmiczno-botanicznym świecie. Natura, która w wielu pracach z tego okresu przybiera niezwykłe kształty, pokazuje się w różnych zależnościach i relacjach. Widać ich wzajemne oddziaływania i napięcia. Artysta nieustannie się nią „bawił”, zagłębiał się w nią, powtarzał motywy, nasycał je barwą bądź ograniczał do zarysu konturem.
Wystawa dobitnie pokazuje, iż warto powracać do wielowątkowej i fascynującej twórczości Adama Marczyńskiego, jest to też wyjątkowa okazja, by przypomnieć najlepsze lata polskiej awangardy, która przy immanentnej potrzebie eksperymentu i estetycznym wyrafinowaniu, zabiegała o kreatywny kontakt z widzem, włączanym niejednokrotnie w proces funkcjonowania dzieła sztuki.
Adam Marczyński, malarz i grafik urodzony 24 grudnia w 1908 roku w Krakowie, zmarł w rodzinnym mieście w 1985 roku. W latach 1930–1936 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, w pracowni prof. Władysława Jarockiego i Ignacego Pieńkowskiego. Przez kilka dziesięcioleci (1945–1979) pracował jako pedagog w macierzystej Akademii, kształcąc kolejne pokolenia artystów.
Jeszcze przed wojną związał się z awangardową i zaangażowaną społecznie I Grupą Krakowską. Po wojnie, wraz z Marią Jaremą i Jonaszem Sternem, był współzałożycielem reaktywowanej w roku 1957 Grupy Krakowskiej (II).
Tekst: Anna Budzałek
A. Marczyński, Wiosna, 1956
Wawel
Wystawa: WYSPIA. Sztuka współczesna na Zamku Królewskim na Wawelu
26.01 - 30.11.2023
Kuratorka: Agnieszka Jankowska-Marzec
To nie zdarza się często. Dzieło sztuki na wyciągnięcie ręki – przejrzymy się w nim, dotkniemy go, a dzięki formalnym zabiegom zobaczymy zabytkowe otoczenie w niecodziennych barwach. Zamek Królewski na Wawelu nie przestaje zaskakiwać w 2023 roku. Już 26 stycznia na dziedzińcu zewnętrznym stanie Wyspia. To współczesna instalacja artystyczna Kingi Nowak inspirowana twórczością Stanisława Wyspiańskiego, która w symboliczny sposób spełnia jedno z jego największych marzeń – pozostawienia swojego śladu w tym wyjątkowym miejscu.
Dr Agnieszka Jankowska-Marzec, kuratorka instalacji zwraca uwagę, że autorka Wyspii podąża tropem wawelskich fascynacji Wyspiańskiego, równocześnie czerpiąc inspirację z jego witraży i malarstwa ściennego znajdującego się w krakowskim kościele oo. Franciszkanów. – Kolorystyka witraży, o głębokich, nasyconych barwach, rozświetlonych przez przenikające przez nie światło, sprzymierzona z geometrycznymi motywami, kratownicą obecną w malarstwie ściennym wpłynęła na ostateczną formę instalacji o wieloznacznym tytule Wyspia – stwierdza Agnieszka Jankowska-Marzec.
–Wyspia to Wyspiański – otwarty, bezgraniczny, nieskończony. Ale też „wyspa” – fragment, odrębne miejsce, które, mam nadzieję, zmienia naszą optykę i pozwala na zobaczenie świata w zdecydowanych, intensywnych kolorach – mówi Kinga Nowak, autorka instalacji.
Kinga Nowak, Wyspia, fot. Jeremi Dobrzański
Lublin
Galeria Biała
Wystawa: Ukrajins'kyj Zriz „UKRAINE! UNMUTED”
22.09.2023 - 10.11.2023
kurator: Vlodko Kaufman, we współpracy z Sergiyem Petlyukiem
Piąta edycja Triennale Sztuki Współczesnej Ukrajins'kyj Zriz nosi tytuł „UKRAINE! UNMUTED”. Koncepcja kuratorska wystawy została przygotowana przez Vlodko Kaufmana, we współpracy z Sergiyem Petlyukiem. Wystawa została zrealizowana pierwotnie na Litwie, w ramach Europejskiej Stolicy Kultury w Kownie, w grudniu 2022 roku Idea wystawy ma na celu przeciwdziałanie wyciszeniu i wzmocnienie głosu walczącej Ukrainy. Wojna jest katalizatorem wielu zmian w ukraińskim społeczeństwie i instytucjach publicznych. Stawia egzystencjalne pytania i żądania szybkich i szczerych odpowiedzi, w tym kontekście prezentacja wypowiedzi ukraińskich artystów ma ogromne znaczenie. Wojna to cena, jaką Ukraina płaci, by znaleźć się w centrum uwagi, nie tylko reporterów z całego świata, ale także instytucji artystycznych i kulturalnych oraz specjalistów, którzy kształtują artystyczne kanony, tworzą i burzą hierarchie, wartościują zjawiska w sztuce. Ukraina boleśnie wychodzi z cienia sowieckiego imperium, zyskując szansę na zdobycie upragnionego kulturowego głosu i podmiotowości. Artyści ukraińscy pracowali nad tym nie tylko zastanawiając się nad zbiorowym stanem niepewności i braku głosu, ale także szukając różnych sposobów na wydobycie właściwych słów i możliwości ich wypowiedzenia. Zadaniem wystawy jest odzwierciedlenie odczuć i spostrzeżeń artystów, w sytuacji kiedy ich głosy mogą być słyszalne, a „unmute” staje się możliwe. Artystki i artyści biorący udział w wystawie: Yana Bachynska, Andrii Dostliev & Lia Dostlieva, Fantastic Little Splash (Lera Malchenko, Oleksandr Hants), Zhanna Kadyrova, Alevtina Kakhidze, Nikolay Karabinovych, Vlodko Kaufman, Myro Klochko & Anatoliy Tatarenko, Sasha Kurmaz, Katya Libkind, Natalia Lisova, Pavlo Makov, Sergiy Petlyuk, Viacheslav Poliakov, Andriy Rachinskiy & Daniil Revkovskiy, Iurii Shtaida, Yaryna Shumska, Volodymyr Topiy, Stanislav Turina, Kostiantyn Zorkin.
zdjęcie z wystawy
Łódź
Muzeum Sztuki w Łodzi | ms1
Wystawa: Sala Neoplastyczna. Stan Początkowy
31.05.2023 - do odwołania
kuratorka: Paulina Kurc-Maj
W związku z 75. rocznicą powstania Sali Neoplastycznej podjęto próbę odtworzenia owego historycznego układu Galerii Sztuki Nowoczesnej. Nie jest to zadanie łatwe. Z pierwotnej ekspozycji zachowało się jedynie pięć czarno-białych fotografii. Nie istnieje szczegółowa lista konkretnych prac eksponowanych w salach. Postanowiono odtworzyć ją w sposób zbliżony do tego, jak mógł wyglądać w czasie inauguracji w 1948 roku, i w oparciu o koncepcję prezentacji zbiorów sztuki Mariana Minicha, która została opublikowana w jego artykule O nową organizację muzeów sztuki (1965). Była to koncepcja bliska Teorii widzenia (1958) Władysława Strzemińskiego i opierała się na badaniu formy dzieła sztuki. W momencie powstawania Sala stanowiła część Galerii Sztuki Nowoczesnej, przygotowanej przez ówczesnego dyrektora Muzeum Mariana Minicha.
Sala Neoplastyczna to przestrzeń ekspozycyjna zaprojektowana przez Władysława Strzemińskiego dla Muzeum Sztuki w Łodzi i udostępniona publiczności w 1948 roku. Dzisiaj umieszcza się ją w szeregu najważniejszych inicjatyw artystycznych sztuki awangardowej w Polsce i na świecie. Obok Kabinett der Abstrakten – Gabinetu Abstrakcji El Lissitzkiego, otwartego w Provinzialmuseum w Hanowerze w październiku 1927 roku, jest przykładem wyjątkowego w historii muzealnictwa miejsca zaaranżowanego przez samych artystów awangardowych specjalnie do ekspozycji ich sztuki.
Władysław Strzemiński, Projekt Kompozycji wnętrza mieszkaniowego, 1930 źródło: Kompozycja przestrzeni, obliczenia rytmu czasoprzestrzennego, Biblioteka „a.r.”, nr 2, Łódź 1931
Ośrodek Propagandy Sztuki
Wystawa: Bogdan Skopiński. Projektant czy twórca?
31.08.2023 - 15.10.2023
Kurator: Dariusz Leśnikowski
Jednym z punktów obchodów 600-lecia Łodzi w Miejskiej Galerii Sztuki będzie wystawa „Bogdan Skopiński. Projektant czy twórca?”. To wystawa monograficzna, podsumowująca dorobek jednego z najważniejszych powojennych łódzkich projektantów form przemysłowych oraz towarzyszących architekturze i budownictwu realizacji ceramiczno-rzeźbiarskich. W przestrzeniach Ośrodka Propagandy Sztuki zaprezentowane zostaną przedmioty i obiekty użytkowe, zarówno unikatowe, jak i zaprojektowane dla przemysłu. Towarzyszyć im będzie zachowana dokumentacja ilustrująca etapy procesu powstawania dzieł. Artysta pokaże podczas wystawy także swoje malarstwo, rysunek, rzeźbę oraz fotografię. Ekspozycja stanowi szansę na zaprezentowanie znakomitych przykładów realizowania w praktyce idei i koncepcji wypracowanych przez założycieli łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie Akademii Sztuk Pięknych), dla których tzw. czysta twórczość miała być obszarem osobistego rozwoju artysty, który w sposób odpowiedzialny włącza się później w kształtowanie przestrzeni publicznej.
plakat wystawy
Olsztyn
BWA Olsztyn
Wystawa: Włodzimierz KUNZ. Z kolekcji Waldemara Andzelma
11.08.2023 - 15.10.2023
Kunz nigdy nie chciał, żeby jego obrazy wisiały na ścianie jako pojedyncze przedmioty, jak choćby zegar czy półka. Jego obrazy miały przenikać ścianę i przestrzeń, to był jego cel. Można więc zrozumieć, dlaczego w swe kompozycje często wstawiał przedmioty z „realnego świata”, jak zadrukowane tkaniny, stronice książek czy papierowe samoloty.
Innym stale pojawiającym się przedmiotowym motywem jest róża i ta również ukazuje się na różne sposoby. Przeskalowane motywy kwiatowe umieszczał Kunz w kolażach, tkaniny z kwiatowym nadrukiem wykorzystywał jako podłoże malarskie, a tematyce róży wiatrów poświęcił cały cykl dzieł.
Malarstwo i kolaże Włodzimierza Kunza jednoczą w sobie przeciwieństwa: pustka, milczące przestrzenie stają obok kształtu, przypadkowość skłania się ku uporządkowaniu, swoboda ku zależności. Dzieła Kunza świadczą o tym, że malarstwo, rysunek i kolaże wyrastały z głębi jego wnętrza.
Tekst: Antje Lechleiter
plakat wystawy
Poznań
Muzeum Narodowe w Poznaniu
Wystawa: O dzieleniu. Sztuka na granicy (polsko-niemieckiej)
20.09-17.12.2023
Kuratorzy: Burcu Dogramaci, Marta Smolińska
Granice są konstruowane przez ludzi i dla ludzi; mają moc wykluczania i wskazywania, kto jest tym Innym, tym Obcym, który musi pozostać poza linią podziału. Powstają poprzez rysowanie linii na mapach w miejscach wskazanych przez tych, którzy są aktualnie przy władzy. Stanowią efekt współpracy rządzących polityków i kartografów. Tzw. granice naturalne nie istnieją – mimo że często przebiegają na rzekach czy pasmach górskich.
Nie dziwi więc, że artyści i artystki czują potrzebę kwestionowania granic i kontrolujących je organów. W ten właśnie sposób narodził się nurt zwany border art, który jest definiowany jako sztuka powstająca na granicy, wobec granicy, a także przeciwko granicy. Samo pojęcie border art powstało w latach 80. XX w. jako określenie sztuki zorientowanej na tematykę granicy amerykańsko-meksykańskiej. Z czasem termin ten zaczął być stosowany do opisu wszelkich działań artystycznych związanych z granicami, niezależnie od użytych mediów i gatunków artystycznych.
Celem wystawy „O dzieleniu…” jest prezentacja dzieł sztuki współczesnej oraz tych z XIX w., które z dzisiejszej perspektywy również mogą być przypisane do nurtu border art. Dobór prac wynika z dwóch założeń naszej strategii kuratorskiej. Po pierwsze chodzi o pokazanie sztuki niezwykle aktualnej w dzisiejszych czasach, odnoszącej się do kluczowych wyzwań współczesności i poddającej refleksji granice państwowe w czasach wielkich fal migracyjnych. Twórczość ta zostanie usytuowana w kontekście XIX-wiecznych dzieł, które również poruszają problematykę granic państw narodowych, powstałych w końcu XVIII stulecia. Po drugie interesuje nas kontekst bardziej określony geopolitycznie, a mianowicie koncentrujemy się na tych dziełach sztuki, które odnoszą się do kwestii związanych z granicą polsko-niemiecką po 1990 r., a więc po podpisaniu traktatu granicznego między Polską a Niemcami. Granicę między obydwoma państwami uobecniają jednak nie tylko wybrane przez kuratorki dzieła sztuki, lecz również element aranżacji wystawy, autorstwa Ramana Tratsiuka, który włącza się w budowanie symbolicznych znaczeń. Układ ściany w patio odtwarza bowiem przebieg owej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.
Sztuka odnosząca się do konkretnej granicy polsko-niemieckiej i jej skomplikowanej historii jest zatem prezentowana na tle dzieł analizujących status i kondycję granic w ogólności. Granice w ramach wystawy są traktowane jako znaki pamięci, które z kolei wiążą się ze zbiorowymi i indywidualnymi wspomnieniami, traumami i marzeniami. W kontekście wystawy podwójne znaczenie terminu „dzielenie” (jako rozdzielanie, lecz także wspólne posiadanie i doświadczanie) zostanie potraktowane jako punkt wyjścia do rozumienia granicy i regionu granicznego nie tylko jako politycznej i terytorialnej linii podziału, lecz także jako strefy wymiany i potencjalnego współdziałania.
W ramach wystawy pokazane zostaną dzieła artystek i artystów głównie z Polski i Niemiec, lecz również z Palestyny (Taysir Batnij) czy Ukrainy (Vitalii Shupliak). Prace te wykorzystują różnorodne media: od malarstwa, poprzez obiekty i instalacje, po wideo. Sztuka przekroczy również granicę samego gmachu Muzeum Narodowego i znajdzie się w przestrzeni publicznej Poznania, wychodząc do mieszkanek i mieszkańców miasta: w trakcie wernisażu oraz przez pierwsze trzy dni trwania wystawy zaprezentowane zostaną interaktywne projekty „Mobilistan” Manafa Halbouni i Christiana Manssa,
„Mobile Art Space” Heike Gallmeier oraz „Wędrująca boja” Anne Peschken i Marka Arsky’ego. Będzie można dostać obywatelstwo jedynego mobilnego państwa na świecie, obejrzeć auto, którym Gallmeier odbyła podróż wzdłuż granicy polsko-niemieckiej i odpowiedzieć na pytania dotyczące tego, co „poniemieckie” w Poznaniu.
W programie wydarzeń towarzyszących znajdą się m.in. wykłady, oprowadzania (w tym kuratorskie), warsztaty dla dzieci, rodzin, nauczycieli oraz grup szkolnych. Będzie można również osobiście poznać niektóre artystki i artystów, którzy opowiedzą o prezentowanych pracach. Na wystawie wybrzmi też bardzo ważny głos aktorek różnej narodowości z Teatru Emigrant – inspirując się prezentowanymi dziełami sztuki, połączą je z doświadczeniem przekraczania granicy oraz życia w Polsce. Zaprosimy również do udziału w dwóch panelach dyskusyjnych: „Cudze i własne na pograniczu kulturowym” i „Czy granica może łączyć?” (organizowanym we współpracy z Instytutem Zachodnim).
Wystawie towarzyszy trójjęzyczna publikacja (polsko-niemiecko-angielska) z esejami kuratorek, Anny Baumgartner, Ursuli Ströbele i Ralfa Hartmanna. W poszczególnych tekstach kontekstualizacji i analizie poddawany jest fenomen border art – zarówno z perspektywy sztuki współczesnej, jak i malarstwa XIX stulecia.
plakat wystawy
Radom
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu
Wystawa: Trzy kroki w obłoki / Olaf Brzeski, Michał Budny, Dominika Olszowy
14.09.2023 - 29.10.2023
kurator: Łukasz Gorczyca
Wystawa na tarasie Elektrowni łączy w nieoczywistą całość prace trojga artystów o oryginalnym i nieortodoksyjnym stosunku do sztuki rzeźbiarskiej. Dla Olafa Brzeskiego (ur. 1975) punktem wyjścia jest rysunek i wpleciona weń historia – przeżyta, wyśniona lub myląca jedno z drugim. Michał Budny (ur. 1976) jest mistrzem poetyckiego minimalizmu, a energia jego prac wynika z oszczędności gestu i siły użytego materiału. Z kolei Dominika Olszowy (ur. 1988) łączy teatralną wyobraźnię z lirycznym upodobaniem do ubogich materii i obiektów dnia codziennego.
Trzy prezentowane na wystawie obiekty spotykają się nieprzypadkowo. Każdy z nich na swój własny sposób opowiada o metaforycznej podróży, ale też – z czysto rzeźbiarskiego punktu widzenia – każdy ma wpisany w swoją formę ruch, zaś zmierzonym kontekstem ich prezentacji jest otwarta przestrzeń. Po raz pierwszy rzeźby te były prezentowane wspólnie latem 2022 roku w ramach Ogrodu Rzeźby Raster w Warszawie (Łukasz Gorczyca).
Michał Budny, Dywan 2016, fot. dzięki uprzejmości galerii Raster
Wystawa: Katarzyna Kukuła / Heil Smile! O tym jak uśmiechałam się, a było mi do płaczu
22.09.2023 - 29.10.2023
kurator: Paweł Witkowski
„Heil Smile” to wystawa o tym, jak budować raj, i jednocześnie zawierająca w sobie przestrogę, czego nie robić. Większość prezentowanych prac będzie próbą znalezienia własnego edenu, w którym mikrokosmos i makrokosmos się równoważą, w którym to, co małe, zamienia się w to, co wielkie – i na odwrót, zgodnie z prawami natury. W naturze i przez naturę rodzi się szczęście. Mam nadzieję, że nie tylko moje, że jest to prawda uniwersalna. Dlatego większość obrazów zawiera w sobie cząstkę, część, spory kawałek przyrody.
Prace mają charakter osobisty. Są historiami z mojej rzeczywistości, ubranymi w kolory i kształty. Mam nadzieję, że wizje, które do mnie przychodzą, są zarówno uniwersalne, jak i jednostkowe. Pokazują moją prawdę, a jednocześnie rezonują z prawdami innych ludzi.
Obraz o tytule „Heil Smile” jest przestrogą, moim prywatnym ostrzeżeniem, jak ja nie chcę budować własnego szczęścia i świata. Praca przedstawia kobietę z wymuszonym, sztucznym uśmiechem, ubraną w brunatną marynarkę wojskową. Zamiast orderów na klapie marynarki znajduje się kapsel ze schematycznym uśmiechem. Na ramieniu postaci – opaska, na niej odcięte, krwawiące serce, a w uszach kolczyki w kształcie krzyczących ust. Z tym obrazem wiąże się moja historia rodzinna. Mój dziadek był więźniem w obozie w Buchenwaldzie. Po zakończeniu wojny nie poradził sobie ze złem, którego doświadczył. Stał się katem dla swojej rodziny. Mój ojciec, jego syn, również nie poradził sobie z tą złą energią, tą traumą. On też był katem dla swojej rodziny. Ja, córka mojego ojca, byłam oprawcą sama dla siebie. Rozkazywałam sobie, katowałam siebie sztucznym uśmiechem, nie słuchałam swoich potrzeb. Siłą się brałam, a nie sposobem. Byłam dla siebie Hitlerem.
To, co się wydarzyło i dzieje na świecie – wojny, gwałty – powinno być dla nas sygnałem, jak bardzo jesteśmy zagubieni. Jak bardzo utraciliśmy korzenie i zapomnieliśmy o własnej prawdzie. Zacznijmy chociażby od tego, żeby uśmiechać się wtedy, kiedy czujemy potrzebę, a nie kiedy myślimy, że wypada. Taki mały kroczek, a może stworzy lawinę dobrej energii, od której świat na chwilę stanie się piękniejszy.
Katarzyna Kukuła, Heil Smile
Wystawa: Ryszard Grzyb / W samym środku życia jest malarstwo
29.09.2023 - 19.11.2023
koordynator: Mariusz Jończy
Ryszard Grzyb należy do ścisłej czołówki polskich malarzy działających na współczesnej scenie artystycznej. Wychowanek wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych i warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, współzałożyciel Gruppy, współredaktor pisma Gruppy, „Oj dobrze już”, malarz, rysownik, performer, poeta, teoretyk sztuki. Jego obrazy znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Poznaniu, warszawskiej Zachęty, w innych kolekcjach państwowych i prywatnych, także w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu.
Ekspresyjne kompozycje Ryszarda Grzyba, na ogół utrzymane w żywej, kontrastowej gamie barwnej, od lat przyciągają uwagę krytyków, kolekcjonerów i wystawców sztuki aktualnej. Malarstwo artysty jest rejestracją osobistych refleksji dotyczących otaczającej go rzeczywistości i nierzeczywistości, żywiołowym, aczkolwiek kontrolowanym komentarzem, poetycką improwizacją. Przed laty w twórczości Grzyba, dominowały wątki łączące elementy natury „psycho-polityczno-fizjologicznej” oraz komentarze przybliżające drogę kształtowania świadomości. Obrazy zawierały treści krytykujące totalitaryzm, materializm i konsumpcjonizm. Wykorzystując język absurdu i niepowagi, zwielokrotniał emocjonalny stosunek do podejmowanych zagadnień. Uproszczona ekspresja, odważna tematyka, kolorystyczny instynkt i specyficzne poczucie humoru określiły etap działalności w Gruppie. W kolejnych dziesięcioleciach sztuka Ryszarda Grzyba nabierała bardziej osobistego charakteru, tematyka przekierowana została na mniej spektakularne, choć nadal ważne problemy. Świat natury, zwierząt, symboli i szamańskiej magii stały się motywami kolejnych obrazów, w których dominującą rolę zaczęły odgrywać rozwiązania formalne.
Ryszard Grzyb. Czlowiek lunarny , 1987, olej na płótnie, 110 x 130 cm, kolekcja prywatna
Słupsk
Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej
Wystawa: Archimetrie, wystawa zbiorowa w dwóch przestrzeniach wystawienniczych
12.10.2023 – 07.01.2024
kurator: Roman Lewandowski
Artystki i artyści: Zbigniew Blukacz, Janina Janicka Grabowska, Iwona Rozbiewska, Urszula Ślusarczyk
Archimetrie to projekt zbiorowej wystawy, która ma z założenia przedstawiać problematykę szeroko rozumianej estetyki aglomeracji i porządkującego go języka geometrii. Dla nikogo nie jest tajemnicą, że historia, forma i sposób organizacji miasta są komponentami większej rzeczywistości społecznej, która – podobnie jak cała kultura – posiada znakowy i relacyjny charakter, co w konsekwencji sprawia, że możemy traktować miasto jako przestrzeń pisma (bądź tekstu) „ogólnego”. Miasto w tym rozumieniu jest tekstualną i semiotyczną strukturą, którą powołują do życia indywidualne oraz zbiorowe podmioty. Jest rzeczą symptomatyczną, że prezentowane na wystawie prace nie są dziełami jednoznacznie realizującymi się w duchu abstrakcji, gdyż intencją ich autorów jest również poszukiwanie związków z otoczeniem i środowiskiem miejskim, a zatem także z architekturą oraz urbanistyką. Porządkami scalającymi zarówno dzieła jak i tematy prac są redukcja, ascetyzm oraz repetytywność.
Zbigniew Blukacz, 6, 244x205, 2013, olej
Wystawa: Marta Frej, ,,Srom czyli wstyd"
12.10.2023 – 07.01.2024
kuratorka: Diana Lenart
Marta Frej Artystka wizualna , prezeska Fundacji Kulturoholizm, mama Maćka, aktywistka, feministka. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Dyplom uzyskała w 2004. W latach 2005–2009 była asystentką w Pracowni Malarstwa i Rysunku Marka Czajkowskiego na ASP w Łodzi. Laureatka nagrody Okulary Równości 2015, przyznawanej przez Fundację im. Izabeli Jarugi- Nowackiej. Współautorka książki „Memy i Graffy” z Agnieszką Graff. Laureatka nagrody Olśnienia Onetu 2017 w kategorii sztuka. Autorka książki "120 twarzy Marty Frej", oraz komiksu herstorycznego "Dromaderki", stworzonego w ramach stypendium Marszałka Województwa Śląskiego w 2018r. Ilustratorka współpracująca na stałe z Gazetą Wyborczą, oraz tygodnikiem Polityka. Najbardziej popularne prace to obrazy z podpisami ilustrujące współczesne życie kobiet w Polsce. Prace, które przybrały formę obrazów, były wystawiane w różnych galeriach w całej Polsce.
"Srom czyli wstyd" to wystawa interdyscyplinarna Marty Frej składająca się z 2 części: ilustracji prasowych oraz grafik tworzonych od 2016 r dotyczących praw kobiet i sytuacji kobiet w Polsce, oraz ceramiki artystycznej tworzonej od roku 2021, której tematem jest kobieca cielesność w kontekście wstydu, sprowadzona do tabu. Wystawa jest podsumowaniem ostatnich lat twórczości ilustrującej sytuację społeczną i polityczną kobiet w Polsce oraz debatę publiczną związaną z postrzeganiem kobiet i ich roli w społeczeństwie. Miejsce realizacji czyli "Baszta Czarownic" jest nieprzypadkowa. Baszta Czarownic została wzniesiona w latach 1411-1415. W XVII wieku basztę obronną przebudowano na więzienie dla kobiet posądzanych o czary. Według dostępnych Źródeł archiwalnych stracono tu 18 kobiet. Traciły życie za wiedzę, chęć pomagania innym kobietom, niepodporządkowywanie się normom obyczajowym, odwagę i umiłowanie wolności. Za walkę o siebie. Nie przez przypadek na banerach Strajku Kobiet pojawiało się często hasło „Jesteśmy wnuczkami czarownic, których nie zdołaliście spalić”. Bo współczesna walka o prawa kobiet to walka o prawa człowieka, czyli : prawo do integralności i autonomii cielesnej, do czynnego i biernego udziału w wyborach, do sprawowania funkcji publicznych, do pracy, do sprawiedliwej i równej z mężczyznami płacy, do edukacji, służby wojskowej, zawierania umów, do wolności w dziedzinie rodzinnej, rodzicielskiej i religijnej. Wystawa "Srom czyli wstyd" nie daje tez ani nie dostarcza odpowiedzi, stawia za to wiele pytań i zaprasza do dyskusji o tym co trudne, chętnie pomijane, zamiatane pod dywan i chowane do szafy.
Toruń
Galeria Sztuki Wozownia
Wystawa: Justyna Olszewska ,,Moon Landing"
11.09.2023 – 5.11.2023
kuratorka: Joanna Gwiazda
Lądowanie na Księżycu było bez wątpienia momentem przełomowym w historii ludzkości. Ikoniczne pierwsze kroki postawione na powierzchni Srebrnego Globu 20 lipca 1969 roku przez Neila Armstronga i Buzza Aldrina były czymś więcej niż tylko wielkim skokiem dla ludzkości. Był to moment, który zmienił nasze postrzeganie kosmosu i przyniósł ogromne zmiany w różnych aspektach życia człowieka. Doświadczenie to nie tylko rozszerzyło horyzonty poznania poza Ziemię, ale także wywołało serię zmian, które wciąż kształtują nasz świat: od postępu naukowego i innowacji technologicznych, przez głębsze zrozumienie naszej planety i naszego miejsca we Wszechświecie, aż po kulturę popularną. Stało się ono symbolem ludzkiej ambicji i wytrwałości, pojawiającym się m.in. w licznych dziełach artystycznych, a eksploracja kosmosu stała się powracającym motywem, odzwierciedlającym ciekawość człowieka.
Obecnie żyjemy w czasach, w których zainteresowanie naszym naturalnym satelitą powraca. Jesteśmy świadkami kolejnego niezwykłego wydarzenia, jakim jest misja Artemis. Celem tego programu jest ponowne wysłanie ludzi na Księżyc – w tym pierwszej kobiety – oraz założenie tam bazy. Misja Artemis jawi się jako kolejny wielki krok w eksploracji kosmosu i poszerzaniu naszej wiedzy o Księżycu, jak również jako przygotowanie do jeszcze bardziej ambitnych wyzwań, jakie przyszłość stawia przed nami w badaniu kosmosu. To moment, który z pewnością będzie inspirował i fascynował kolejne pokolenia badaczy, naukowców i entuzjastów kosmosu na całym świecie.
Wystawa Moon Landing ma przybliżyć niezwykłe ciało niebieskie, jakim jest Księżyc; ma inspirować oraz zachęcić do spojrzenia w górę i własnych eksploracji. Na ekspozycji znajdziecie m.in. unikatowy 4-metrowy model Księżyca, który został wykonany w oparciu o fotografie, pochodzące z amerykańskiej sondy Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) oraz archiwa i obiekty związane z naszym satelitą.
Widok wystawy Justyny Olszewskiej Moon Landing
Wystawa: Energia Kosmosu, rytmy natury – wystawa grafik z kolekcji Wozowni
11.09.2023 – 8.10.2023
kuratorki: Natalia Cieślak, Joanna Gwiazda
Niebo to arena nieustannie rozgrywającego się fascynującego spektaklu. Obserwujemy na nim dynamikę poruszanych powiewami wiatru koron drzew, taniec ptaków w locie, metamorfozy chmur i obłoków, ale też całe spektrum zjawisk astronomicznych i zmian położenia ciał niebieskich. Pojawianie się i znikanie na firmamencie gwiazd zwiastuje zmianę pór dnia. Symptomem korelacji między ciałami niebieskimi są też inne rytmiczne fenomeny przejawiające się w naturze. Przykład stanowią chociażby pływy morskie, wywołane oddziaływaniem grawitacyjnym między Ziemią, Słońcem i Księżycem.
Związki między Kosmosem a przyrodą to niewyczerpalne źródło motywów do opracowania dla artystek i artystów. Wystawa Energia Kosmosu, rytmy natury odzwierciedla różnorodność twórczych postaw w odniesieniu do problemu relacji pozaziemskie – ziemskie. Dwie z nich wydają się jednak dominujące. Jedna – to ściśle scjentystyczna fascynacja dociekaniami przedstawicieli nauk ścisłych, za drugą stoi z kolei chęć impresyjnej notacji osobistych wrażeń wynikających z kontaktu z naturą. Niektóre z prezentowanych prac zdradzają bezpośrednią inspirację astronomią, fizyką i naukami pokrewnymi, inne – wynikają z subiektywnej obserwacji przyrody i cyklicznych zjawisk w niej zachodzących. Niezależnie jednak od tendencji, w stronę której składnia się artystka czy artysta, bliski jest jej / mu namysł nad zagadnieniem formy i koloru, ale także refleksja nad tak abstrakcyjnymi pojęciami, jak przestrzeń czy światło.
Zgromadzone prace, pochodzące z przepastnych zbiorów graficznych Galerii Sztuki Wozownia, tworzą mieniącą się rozmaitymi odcieniami kalejdoskopową opowieść wyrażoną językiem abstrakcji i geometrii, realizmu i symbolu. Na wystawie pokazywanych jest ponad 60 realizacji czołowych polskich graficzek i grafików II połowy XX i początków XXI wieku, wśród których wymienić można m.in. Ryszarda Gieryszewskiego, Jerzego Grabowskiego, Lucjana Mianowskiego czy Jana Pamułę. Warto dodać, że wiele / wielu spośród nich na trwałe związało swoje losy z Toruniem, jak Stanisław Borysowski, Zygmunt Kotlarczyk, Ryszard Krzywka czy Maria Wąsowska.
Henryk Płóciennik, Kometa II, autocynkografia, 44,5x35,5 cm, 1974, nr 149
Wystawa: Katarzyna Tereszkiewicz: „Tożsamość miejsca”
11.09.2023 – 22.10.2023
W swoich pracach badam tożsamość wybranych przeze mnie miejsc, charakterystycznych dla danego regionu, miasta czy kraju, lecz nie ze względu na swoją atrakcyjność wizualną, lecz wręcz przeciwnie – ze względu na swoją powszechność. Za pomocą różnych technik graficznych oraz fotografii dokumentuję znajdujące się w tych miejscach elementy, takie jak odpady, śmieci, naturalne struktury, które tworzyć będą swoistą tożsamość danego obszaru. Chcę za pomocą moich prac zwrócić uwagę na to, co nas otacza, a czego tak naprawdę nie znamy. Powszedni dla nas krajobraz kryje w sobie wiele historii, których nie zauważamy. Chcę, aby udokumentowane przeze mnie elementy świadczyły o jakimś zdarzeniu, człowieku, z którym miały kontakt, i tworzyły samodzielne opowieści, których będę narratorem. W ten sposób pragnę stworzyć kilka cykli, które będą charakteryzowały wybrane tereny. Wykonane przeze mnie badania dadzą możliwość nowej, unikalnej interpretacji tematu związanego z tożsamością zarówno miejsc, jak i nas samych. Analiza ta stworzy nowe pola do polemiki wokół tego, co nas definiuje jako człowieka, jaki ślad po sobie pozostawiamy i jak to nas wiąże z miejscem, w którym przebywamy. Skłoni także odbiorców do dokładniejszej penetracji swojego otoczenia, popatrzenia na nie z innej perspektywy. Rozwiązania formalne w dziedzinie grafiki przyczynią się do nowego spojrzenia na problematykę eksperymentowania i łączenia technik. Grafika to nadal nie do końca odkryte medium, a zastosowane przeze mnie rozwiązania być może uzupełnią tradycyjny warsztat o nowe możliwości. / Katarzyna Tereszkiewicz
Katarzyna Tereszkiewicz jest laureatką Nagrody Galerii Sztuki Wozownia, przyznanej w ramach Międzynarodowej Wystawy Rysunku Studenckiego RYSOWAĆ∞, Toruń 2022.
Wystawa „Tożsamość miejsca” jest częścią pracy doktorskiej artystki, przygotowywanej w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Katarzyna Tereszkiewicz, Tożsamość miejsca - Praga, 2023, druk płaski, 75x75 cm
Wystawa: Katarzyna Jankowiak: „Paciorki”
13.10.2023 – 3.12.2023
kuratorka: Marta Smolińska
Malarstwo olejne i prace na papierze Katarzyny Jankowiak, pokazane w ramach indywidualnej wystawy artystki w Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu, uruchamiają metaforyczny potencjał paciorków. Zadają nam pytanie, o nasze oczekiwania i emocje wobec mocy symbolicznej obrazów. Czy to obrazy nas zaklinają? Czy to może my je zaklinamy, wpatrując się w połyskujące uwodzicielsko paciorki wklejone przez Jankowiak na ich powierzchnie? Wyobrażamy sobie ich dotykanie; są wszak haptyczne i idealnie przesuwałyby się lub przesypywały między naszymi palcami. Jest w tych obrazach coś magicznego, zawarte jednak nie tylko w samych paciorkach, lecz również w ramujących je suszonych roślinach i ziołach. Artystka podkreśla, że „Paciorki dla M” mają ramę z pokrzyw, „Paciorki dla S” – z wrotycza, „Zadyszka” zaś z ostrożenia, a „Good Wishes” – z dziurawca.
Te prace zagadują zatem nie tylko nasz zmysł wzroku i dotyku, lecz również powonienia. Czujemy je cieleśnie, a ich osobliwa magia potwierdza swoją siłę w tych z nich, które są pokryte pismem niczym zaklęciami. Jankowiak aktywizuje zatem sferę magiczną; nie do końca wiadomo jednak, czy tę religijną, czy raczej taką bluźnierczo nasyconą czarami, olfaktoryczną aurą ziół i monotonnie powtarzanymi zaklęciami szeptuch – a może wszystkie z nich i żadną z osobna? Wrotycz pospolity jest w końcu nie bez powodu nazywany zielem czarownic. Lecz źródłem pierwszych obrazów z tego cyklu był, jak wskazuje artystka, pobyt w Licheniu:
Pierwsze prace z tego cyklu powstały dawno temu z fragmentów różańców oraz pyłu i kamyków z dróg, którymi wędrują pielgrzymi. Kiedyś zostałam zaproszona na plener do Lichenia. To miejsce zrobiło na mnie wstrząsające wrażenie. Najsilniejsze odczucia budziła zatrważająca przepaść, symboliczna i emocjonalna otchłań, jaka tam zaistniała pomiędzy maleńkim, skromnym, pięknym i Świętym Obrazem, a monstrualną w swojej gigantycznej skali i sztucznym przepychu przestrzenią, która go pożera. I tłumy ludzi wytrwale sunących w kurzu i upale, dźwigających swoje mniejsze troski i wielkie dramaty, bezradnych.
Obrazy Jankowiak, z naklejonymi paciorkami i otoczone aureolami z ziół, analizują zatem fenomen symboliczno-magicznej potęgi obrazów, mimo że po lekturze powieści Hermanna Hesse artystka wie, że podręcznika gry (szklanych) paciorków nikt nigdy nie napisze.
Katarzyna Jankowiak, Erytrocyty, 2021, akwarela na papierze, 39x29 cm
Warszawa
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Wystawa: Refugees Welcome. Artystki i artyści na rzecz uchodźczyń i uchodźców
29.09.2023 - 10.12.2023
kurator: Szymon Maliborski
Pod koniec września wystartuje 7. edycja akcji Refugees Welcome. Artystki i artyści na rzecz uchodźczyń i uchodźców. Wydarzenie jest organizowane wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół MSN i Fundacją Ocalenie. To solidarnościowy gest środowisk artystycznych i szansa na realne wsparcie dla osób w kryzysie uchodźczym, bez względu na ich kolor skóry, religię czy przynależność etniczną.
W tym roku pod młotek trafi ponad 80 dzieł sztuki. Wszystkie będzie można zobaczyć od 29 września do 10 grudnia, a 5 listopada wylicytować podczas aukcji charytatywnej. Całkowity dochód z licytacji zasili programy pomocowe prowadzone przez Fundację Ocalenie. Jak mówi Kalina Czwarnóg, prezeska Fundacji Ocalenie:
W 2022 roku wsparcie Fundacji Ocalenie otrzymało ponad 22,5 tysiąca osób. To liczba ponad czterokrotnie wyższa niż w poprzednich latach i jest ona związana głównie z potrzebą interwencyjnego wsparcia osób uciekających przed rosyjską inwazją oraz tych doświadczających przemocy na granicy polsko-białoruskiej. Musimy jednak pamiętać, że pomoc interwencyjna to pierwszy krok. Osoby w kryzysie uchodźczym potrzebują długotrwałego i stałego wsparcia, takiego jak pomoc psychologiczna, prawna, czy mieszkaniowa. To właśnie dzięki wpływom z aukcji wspieranej przez artystów i artystki możemy realizować długofalową pomoc i działania Centrów Pomocy Cudzoziemcom.
plakat wystawy
Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki
Wystawa: Adolf Ryszka. Przestrzeń niesie cień.
25.08.2023 – 29.10.2023
kuratorzy: Dorota Grubba-Thiede, Jarosław Pajek
Wystawa jest rodzajem eseju wskazującego metafory czasu aktualnego dostrzegalne w sztuce Adolfa Ryszki (1935–1995). Należał on do prekursorów nowej figuracji w sztuce, nurtu rozwijającego się równolegle do nowej fali w filmie i literaturze. Ekspozycja obejmuje wybór słynnych realizacji Ryszki oraz jego nieznanych prac, a także grupę rzeźb kameralnych, wchodzących w rezonans z zagadnieniami organiczności czy z pojęciami takimi jak niesamowitość, permutacje, wariacyjność, imaginizm. Rzeźbiarz wypracował oryginalną ikonosferę, m.in. interpretując procesy atrofii, łącząc wyraz tragiczny z witalnym, jakby w nieodsłownych dialogach z wyobrażeniami kalekich ofiar wojen Pietera Bruegela Starszego
fot. materiały promocyjne
Muzeum Literatury
Wystawa: Myślnik. Słowo jako materia sztuki.
7.09.2023 - 31.12.2023
kuratorki: Anna Lebensztejn, Karolina Vyšata
7. września w Muzeum Literatury otwiera się wystawa, dzięki której można prześledzić powiązania i inspiracje literackie w sztuce współczesnej. Myślnik. Słowo jako materia sztuki zwraca uwagę zwłaszcza na „praktykowanie” pewnych słów przez artystów wizualnych.
Poprzez zgromadzone dzieła sztuki, rękopisy, archiwalne nagrania czy bibliofilskie wydania książek, wystawa ukazuje różne etapy redagowania i uwalniania słów przez autorów – od milczenia, przez nanoszenie ich na powierzchnię obiektów, rozsyłanie w przestrzeń, także miejską; po oddanie ich w ręce samych użytkowników, na przykład za pośrednictwem instrukcji.
Głosy Erny Rosenstein i Grzegorza Bożka przenikają się tu z instalacją Katarzyny Józefowicz. Biuro poezji Andrzeja Partuma wchodzi w dialog z filmem Józefa Robakowskiego. Atrament sympatyczny Cezarego Bodzianowskiego podsuwa kaligraficzne opisy obrazów. Projekty Grupy Twożywo spotykają się z instalacją Talerzowanie Zbigniewa Warpechowskiego. Wreszcie Instrukcje Andrzeja Dłużniewskiego i Janusza Byszewskiego namawiają do działania ze słowem, szukania go w tkance miejskiej.
Niuanse budujące znaczenie znajdują się często poza samymi słowami. Układają się w przecinki, dywizy, półpauzy. Niekiedy biorą w nawias. Czasami zwisają na samym końcu i pytają. Otwierają to, co jest pomiędzy.
– piszą w tekście wprowadzającym kuratorki wystawy, Anna Lebensztejn oraz Karolina Vyšata. Wystawie będzie towarzyszyć zróżnicowany program wydarzeń. Do końca grudnia publiczność może spodziewać się oprowadzań kuratorskich i tematycznych, spotkań poetyckich, warsztatów dla dzieci i dorosłych, czytań czy interwencji w przestrzeni miasta.
zdjęcie z wystawy
Wystawa: Rymkiewicz. Encyklopedia.
19.09.2023 - 12.11.2023
kuratorzy: Izabela Michalska, Fundacja Evviva L’Arte/Festiwal Rymkiewiczowski
Wystawa „Rymkiewicz. Encyklopedia” w Muzeum Literatury to pierwsza tak obszerna prezentacja dorobku, zmarłego przed rokiem, poety. I jednocześnie pierwsze wydarzenie związane z Festiwalem Rymkiewiczowskim, który czeka nas na początku listopada.
Jarosław Marek Rymkiewicz, pisarz, poeta, eseista, historyk literatury, dramaturg, tłumacz.
Badacz szczegółów, które - oglądane pod lupą – były punktem wyjścia do opowieści o Mickiewiczu, Słowackim, Leśmianie, Fredrze, w sposób w polskiej literaturze wcześniej nieznany. Twórca oryginalnego stylu, opisywał nim również najważniejsze momenty z historii Polski, co zawsze rozbudzało gorące dyskusje.
Dziś to on sam staje się przedmiotem badania. W wystawie „Rymkiewicz. Encyklopedia” realizatorzy posłużyli się metodą bohatera, żeby opowiedzieć o jego życiu i twórczości. Tytuł „Rymkiewicz. Encyklopedia” nawiązuje do książek, które pisarz poświęcił wielkim romantykom. 40 haseł prowadzi widza przez najważniejsze dla Rymkiewicza tematy, miejsca i przedstawia najważniejsze dla niego osoby. Jest Mickiewicz i Iwaszkiewicz, Ewa i matka, masakra i sny, Milanówek i Wigry.
Struktura encyklopedii jest oczywiście umowna, a porządek alfabetyczny złudny. Jak z rozrzuconych fragmentów złożyć czyjeś życie? W jakim porządku opowiedzieć najważniejsze myśli? Jakie rzeczy pokazać, żeby zobrazowały osobę? Takie pytania, stawiają sobie twórcy wystawy, a są to przecież pytania, które Rymkiewicz zadawał wielokrotnie w swoich książkach, przyglądając się losom wielkich pisarzy.
Twórcy ekspozycji oddali głos samemu bohaterowi. Znajdziemy tu wiele cytatów i wierszy, będziemy mogli również posłuchać nagrań Rymkiewicza i zobaczyć go na ekranie. Pokazane zostaną rękopisy poety i przedmioty osobiste, a także eksponaty ze zbiorów Muzeum Literatury. Widzowie mogą wyjść z wystawy z własnym tomikiem wierszy, zbierając utwory umieszczone przy kolejnych hasłach.
Wystawie będą towarzyszyć specjalne oprowadzania dla publiczności przygotowane przez pisarzy i polonistów (Mariusz Cieślik, Przemysław Dakowicz, Krzysztof Koehler) oraz spacery historyczno-literackie śladami książki Jarosława Marka Rymkiewicza „Wieszanie”.
Pierwsze oprowadzanie w niedzielę 24 września o g. 13.00 przygotował Mariusz Cieślik.
Pierwszy spacer śladem „Wieszania” również w niedzielę 24 września o g. 15.00 poprowadzi dr Jerzy Ziemacki.
plakat wystawy
Galeria Nanazenit
Wystawa: Gotowałam ziemniaki i zasnęłam
21.09.2023 - 21.10.2023
kuratorka: Bogna Stefańska
Postaci o nieodgadnionych uśmiechach chciałyby prowadzić rajskie życie. Jednak szybko zostają sprowadzone na ziemię. Inaczej niż w raju, na dobrobyt trzeba zapracować. Wystawa Mai Janczar w Nanazenit to zanurzenie się w świecie obrazów, które wypełnia strumień ożywionej materii – bohaterkami są ziemia, ziemniaki, benzyna, produkty, maszyny, które mają własne życia, pragnienia i sprawczość. Obdarzona życiem jest cała naturo-kulturowa sieć, którą włączamy w łańcuch dostaw produktów gotowych do spożycia.
Wszystko ma jednak swoje konsekwencje. Świat został zaorany. Ziemia się obraziła. Za karę zamiast do nieba, trafimy do zapadliska po kopalni.
Maja Janczar - absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom realizowała w pracowniach Jarosława Modzelewskiego i Jana Mioduszewskiego. Zajmuje się tworzeniem obrazów i obiektów. Interesuje ją temat wspólnoty wykluczającej, możliwości konstrukcji kolektywu ludzi i nie ludzi oraz polskie przestrzenie domowe. Pracuje w zespole latającej galerii Sen o końcu. Wyróżniona na 45. Biennale Malarstwa „Bielska Jesień”. Finalistka 19. edycji konkursu Artystyczna Podróż Hestii. Stypendystka Ministra Kultury, Sportu i Dziedzictwa Narodowego.
Współpraca: Bogna Stefańska
W przyrodzie 2; akryl, płótno; 81×60
Wrocław
Galeria SIC!
Wystawa: Błotko, wystawa dzieci o błocie, przyrodzie i wyobraźni
22.09.2023 – 29.10.2023
kuratorka: Joanna Synowiec
Wyobraźmy sobie, że trzymając w rękach glinę, dotykamy materii przyrody. Tak właśnie powstało Błotko – wystawa, będąca efektem pleneru artystycznego, w którym wzięły udział dzieci. Plener poprowadziła i przygotowała scenografię wystawy artystka Natalia Kopytko. Podczas pleneru uczestniczki i uczestnicy wraz z projektantem Bartoszem Brylewskim poszukiwali dzikiej gliny. Biolog i badacz nietoperzy Łukasz Iwaniuk opowiedział o sposobach wykorzystywania błota przez zwierzęta do budowania norek, gniazd i kryjówek. Zainspirowani budownictwem zwierząt oraz gliną – jako materią ziemi – stworzyli wystawę o świecie przyrody i wyobraźni.
zdjęcie z pleneru artystycznego
Galeria BWA Wrocław Główny
Wystawa: Wystawa 14. Konkursu Gepperta
20.10.2023 – 28.01.2024
kuratorki: Joanna Kobyłt, Marlena Promna
Konkurs Gepperta, to przegląd malarskich debiutów na polskiej scenie artystycznej, organizowany przez BWA Wrocław we współpracy z wrocławską Akademią Sztuk Pięknych. W tym roku zastosowaliśmy nową formułę, prezentując prace siedmiorga utalentowanych artystów i artystek wytypowanych przez jury konkursowe. Chociaż ich twórczość jest bardzo zróżnicowana, wszyscy wyraźnie czerpią inspiracje z osobistych przeżyć – zarówno tych bolesnych, jak i tych niosących radość lub tęsknotę. Wystawa pozwala wniknąć do wewnętrznego świata każdej i każdego z nich.
plakat wystawy
Studio BWA Wrocław
Wystawa: Avec Plaisir.
21.07.2023 - 22.10.2023
kuratorki wystawy: Ewa Szabłowska, Stach Szabłowski
Gdzie kryje się subwersywny wymiar BDSM-owej wrażliwości? W ramach wystawy Avec Plaisir zastanawiamy się nad tym wraz ze współczesnymi artystkami i artystami, odnosząc się do twórczości Alaina Robbe-Grilleta – bohatera jednej z filmowych retrospektyw 23. edycji festiwalu. Przyglądamy się analogiom między sztuką, a kulturą BDSM, w której ważną rolę odgrywają wyobraźnia, wizualność, performatyka, obiekt i symbol – kategorie i pojęcia fundamentalne również dla praktyk artystycznych.
Kuratorki wystawy, Ewa Szabłowska i Stach Szabłowski zainspirowały się postacią i twórczością krytyka, pisarza i reżysera filmowego, który należał do najważniejszych przedstawicieli tak zwanej nowej powieści (nouveau roman), nurtu, który na przełomie lat 50. i 60. zrewolucjonizował struktury literackiej narracji. Robbe-Grillet jako filmowiec związany był ze środowiskiem Nowej Fali. Debiutował w kinie scenariuszem do „Zeszłego roku w Marienbadzie” Alaina Resnais (1961), później poświęcił się jednak kręceniu autorskich obrazów. Choć w sensie estetyki i języka filmowego są one bliskie nowofalowej filozofii kina, znalazły się na peryferiach tego nurtu. Niemałą rolę w recepcji Robbe-Grilleta odegrała specyficzna wyobraźnia erotyczna reżysera, która dochodzi do głosu w jego filmach. Istotne miejsce w tym imaginarium zajmują sadomasochistyczne fantazje, voyeurystyczne obsesje i kompulsywnie powracające fetysze – skóry, koronki, łańcuchy, sznury, lśniące metale i ostre jak brzytwa szkło.
dokumentacja wystawy
Zielona Góra
BWA Zielona Góra
Wystawa: Kwiaciarnia Grafiki | Liberté, Égalité, Serigrafité!
6.10.2023 – 29.10.2023
kuratorzy: Marta Kwiatek, Wojtek Kozłowski
Tytuł wystawy parafrazuje hasło Wielkiej Rewolucji Francuskiej Liberté, Égalité, Fraternité!, gdzie ostatnie słowo zostaje zastąpione neologizmem serigrafité - rozumiane jako bratanie się poprzez sztukę, a dokładnie przez serigrafię. Technikę, której geneza leży w dalekiej Japonii i została powołana, aby artefakty kultury mogły docierać szerzej. Czynić padół życia przyjemniejszym.
Demokratyzujący etos dostępu do sztuki poprzez technikę sitodruku jest fundamentem działalności Kwiaciarni Grafiki. Wydawaniem grafik w edycjach, przeprowadzaniem akcji sitodruku na żywo, wystawami stwarzamy kolejne sytuacje, gdzie osoby zainteresowane polem kultury mogą się weń włączyć. Jak Eduardo Paolozzi czy Andy Warhol chcemy, aby sztuka trafiała do szerokiego grona odbiorców. Nie tylko do muzeów, czy prywatnych kolekcji. Być może naiwnie, jednak wierzymy, że sztuka ma oddziaływanie terapeutyczne i czyni świat lepszym i wolnym — mówi Marta Kwiatek z Kwiaciarni Grafiki.
Na wystawie „Liberté, Égalité, Serigrafité!” zostanie zaprezentowanych około stu serigrafii, fragment pola sitodrukarskiego, które od ponad dekady uprawia warszawska pracownia Kwiaciarnia Grafiki. Ta reprezentacja przybliży wielowymiarowość sitodruku: od syntetycznej kreski po „rozmalowane” sita. Od autorskiej ekspresji, po prace zaangażowane. Ważnym elementem wystawy jest wątek serii ZŁO - czyli nieudanych odbitek, które kumulują w sobie warstwy prac różnych autorów_rek. Te niespodziewane połączenia rezonują nie tylko w przestrzeni recyklingu graficznego, ale tworzą niepowtarzalne utwory graficzne, za którymi stoi przypadek wymieszany z intencją drukarza czy drukarzycy. Wystawa to zderzenie sitodruku i serigrafii. Nie każdy sitodruk to serigrafia, ale każda serigrafia to sitodruk. Będą tu również ziny, bajki, oraz tekstylia. Wszystko co je łączy, to hasło: wolność, równość, serigrafia. Wystawa celebruje siłę techniki, ale także ducha współpracy rozległej sieci artystów_tek, z którymi Kwiaciarnia Grafiki miała/ma przyjemność współpracować.
Na otwarcie wystawy polecamy zabrać ze sobą jasny materiał: koszulkę, torbę, zasłonę etc. Kwiaciarnia Grafiki przeprowadzi akcję sita na żywo, gdzie własnoręcznie wydrukujecie przygotowany na tę okazję wzór. Liberté, Égalité, Serigrafité!
plakat wystawy
Wszystkie cytaty zostały zaczerpnięte z oficjalnych materiałów prasowych uczestniczących w przeglądzie wydarzeń.
Obieg po Sztuce Współczesnej przygotowany pod redakcją Matyldy Wiśniewskiej